اسید سیتریک چیست؟

اسید سیتریک یا جوهر لیمو یک اسید آلی می‌باشد که به‌طور طبیعی در مرکبات به ویژه لیمو و لیمو ترش وجود دارد. این ماده اولین بار توسط یک محقق سوئدی در سال 1784 از آب لیمو به‌دست آمد و در حال حاضر یکی از مهمترین کشورهای تولیدکننده آن چین است. اسید سیتریک قادر است در دو فرم تولید شود که فرم کریستال بدون آب (آنهیدروز) از طریق آب گرم و فرم کریستال آبدار آن (مونو هیدرات) از آب سرد تولید می‌شود. اسید سیتریک مزه‌ای ترش دارد و به‎‌دلیل خاصیت اسیدی که دارد از رشد باکتری‌ها جلوگیری می‌کند، به‌همین دلیل در صنایع غذایی از آن به‌عنوان نگهدارنده، تنظیم‌کننده اسیدیته غذا و یک عامل ضد میکروبی استفاده می‌شود. در دو گرید صنعتی و خوراکی وجود دارد و از نظر حجم تولید و کاربرد، یکی از مهمترین ماده‌های‌ زیستی می‌باشد.

با توجه به آمار موجود برای کاربردهای اسید سیتریک در جهان، حدودا 50% از آن به‌عنوان تنظیم کننده اسیدیته در نوشیدنی‌ها، 20% در سایر کاربردهای غذایی، 20% در شوینده‌ها و 10% باقیمانده در زمینه‌های دیگر از جمله صنایع مواد آرایشی، دارویی و صنایع شیمیایی مورد استفاده قرار می‌گیرد.

تولید طبیعی سیتریک اسید

اسید سیتریک در انواع میوه‌ها و سبزیجات به‌صورت طبیعی وجود دارد که غلظت نسبتا بالایی از این اسید در مرکبات به‌ویژه لیموها و لیموترش‌ها پیدا می‌شود و این مقدار می‌تواند به اندازه ۸% از وزن خشک شده آن‌ها باشد.

غلظت اسید سیتریک موجود در مرکبات 0.005 مول بر لیتر برای پرتقال‌ها و گریپ فروت‌ها، در حدود 0.3 مول بر لیتر در لیمو‌ها است که این آمار در گونه‌های مختلف و متناسب با شرایطی که میوه در آن رشد می‌کند، متفاوت است.

فواید اسید سیتریک

اسید سیتریک به دلیل دارا بودن خواص ضد میکروبی و ضد التهابی، فواید بسیار زیادی برای بدن دارد. این ماده با افزایش میزان جذب مواد مغذی مانند کلسیم، به رشد و سلامت استخوان‌ها کمک می‌کند. خاصیت ضد باکتریایی اسید سیتریک، آن را به‌عنوان یک ضدعفونی‌کننده مؤثر معرفی کرده است.

تفاوت بین اسید سیتریک خشک و آبدار چیست؟

تفاوت بین اسید سیتریک خشک و ‌آبدار صرفا در بی‌آب یا آبدار بودن آن‌ها نیست. دانه‌بندی اسید سیتریک خشک به شکل کریستالی و خشک است، اما اسید سیتریک هیدراته به‌صورت پودر است.

اسید سیتریک مونوهیدرات (اسید سیتریک آبدار) از تبلور آب سرد تشکیل می‌شود و اسید سیتریک هیدرات (اسید سیتریک خشک) از تبلور آب گرم تشکیل شده است.

کاربرد اسید سیتریک خشک بیشتر در تنظیم کردن اسید، طعم‌دهندگی، افزودن عطر مطبوع، نگهدارندگی و درخشش مطلوب می‌باشد، اما از اسید سیتریک آبدار در تولید آبمیوه‌ها یا همه مایعاتی که به طعم ترش نیاز دارند می‎توان استفاده کرد.

به‌طورکلی تفاوت بین اسید سیتریک بی‌آب و آبدار این است که اسید سیتریک بی‌آب فاقد آب تبلور می‌باشد؛ در حالی که اسید سیتریک مونوهیدرات یک مولکول آب در پیوند با یک مولکول اسید سیتریک دارد.